Đế Tân (帝辛), Trụ (紂), Trụ Tân (紂辛) hay Trụ Vương (紂王) - cũng có thể thêm "Thương" (商) ở trước các tên gọi này - là vị vua cuối cùng đời nhà Thương của lịch sử Trung Quốc, ở ngôi từ 1154 - 1123 TCN[1] hoặc 1075 TCN - 1046 TCN[2].

Trụ Vương là con của Đế Ất, tên gọi là Ân Thọ, nổi tiếng là một ông vua dâm đãng. Ông mê Đát Kỷ đến quên việc triều chính. Ông và Đát Kỷ là một cặp được nhắc đến trong lịch sử Trung Quốc với sự phẫn nộ của nhiều người. Tuy vậy, Trụ Vương có sức khỏe hơn người và là một vị vua văn võ song toàn, vì sự tàn bạo đã dẫn đến mất nước về tay nhà Chu.

Hưởng lạc

Minh họa Phong thần diễn nghĩa.
Trái:Tỉ Can và Văn Trọng; Phải: Trụ Vương và Đát KỷXây Lộc Đài: Để thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ xa hoa, ông nghe lời Đát Kỷ xây Lộc Đài, là một ngôi nhà to và cao vút để từ trên đỉnh có thể thưởng ngoạn cảnh vật của đất nước.
Nhục Lâm - Tửu Trì: Nơi giải trí của vị vua này cũng khá đặc biệt, ông cho đào những cái hồ nhỏ rồi đổ đầy rượu trong đó gọi là Tửu Trì (suối rượu), lại sai người nướng thịt các loại thú rừng rồi treo đầy trên cây trong vườn dầy đặc đến nỗi ánh mặt trời không xuyên qua các cây thịt xuống mặt đất được gọi là Nhục Lâm (rừng thịt). Vua và Đát Kỷ ngày đêm vui chơi ở đây đến mức không còn biết thời gian và thế giới bên ngoài.
[sửa] Tàn bạo
Cùng với người đẹp Đát Kỷ, ông đã nghe lời xúi giục của Đát Kỷ mà bày ra vô số cực hình tàn khốc để hành hình các cung nữ, quan quân trong triều như:

Sái bồn: đào cái hào to và sâu, sau đó bắt thật nhiều rắn độc bỏ vào, hành hình bằng cách lột hết y phục của nạn nhân rồi xô vào bồn để lũ rắn thay nhau cắn mổ nạn nhân đến chết. Sái Bồn là nơi ông và Đát Kỷ giải sầu bằng việc bày trò đấu vật, các thái giám và cung nữ sẽ đấu với nhau, kẻ thắng sẽ được ban rượu thịt ở Tửu Trì - Nhục Lâm, ai thua sẽ bị ném xuống Sái Bồn cho rắn ăn thịt.
Bào lạc: một công cụ chuyên hành hình các quan thần, đó là một ống đồng thật to rỗng ruột, bên dưới là miệng lò dùng để chụm than củi vào, hành hình bằng cách chất củi nung cho cột đồng nóng đỏ rồi đưa nạn nhân đến dí nguyên người nạn nhân vào ống đồng cho thịt da cháy khét, nạn nhân giãy chết rất thê lương.
Trụ vương còn tàn bạo cả với các quan lại và triều thần, thậm chí người trong tông tộc nhà Thương:

Bức tử Khương Vương Hậu, chém đầu hai người con trai ruột: kể từ đó Đát Kỷ được phong làm chính cung hoàng hậu.
Hành hình thế tử Bá Ấp Khảo con trai của Tây Bá Cơ Xương, sau đó đem thịt của Ấp Khảo làm thành bánh ép Cơ Xương phải ăn hết mới thả về nước.
Moi tim của người chú là Tỷ Can - một đại thần trong triều - cho Đát Kỷ ăn.
Những hành vi tàn ác của Trụ vương khiến cho chư hầu và các tướng dần dần xa lánh dẫn đến sự suy yếu của nhà Thương sau này.

[sửa] Kết cục
Trụ Vương và Đát Kỷ để lại sự căm hận cho đời sau. Tây Bá Cơ Xương căm giận Trụ vương, cố tìm cách giấu mình, giả cách quy phục rồi ngầm tập hợp lực lượng chống lại.

Trong nhiều năm, Cơ Xương phát triển lớn mạnh, diệt nhiều nước chư hầu vây cánh của Trụ vương nhưng Trụ vương vẫn chỉ lo hưởng lạc.

Khi Cơ Xương mất, con là Cơ Phát lên ngôi, mang quân đi đánh Thương. Do Trụ vương mất lòng người, các chư hầu ủng hộ Cơ Phát. Tại trận quyết định ở Mục Dã, quân Cơ Phát dù ít hơn vẫn đại thắng quân Thương. Tướng sĩ của Trụ vương trở giáo hàng Cơ Phát. Kinh đô Triều Ca thất thủ, Trụ Vương phóng hỏa đốt Lộc Đài rồi từ nhảy vào tự thiêu chết. Trụ vương làm vua được 32 năm (1154 - 1123 TCN).

Cơ Phát lên làm vua, lập ra nhà Chu, tức là Chu Vũ Vương. Nhà Thương từ vua Thành Thang tới Trụ vương kéo dài 644 năm đến đó chấm dứt.

[sửa] Trong văn học
Trụ vương được mô tả trong truyện Phong Thần Diễn Nghĩa. Tiểu thuyết này ngoài những nhân vật có thật như Trụ vương, Đát Kỷ, Cơ Xương, Cơ Phát, Khương Tử Nha, Tỷ Can, Cơ Tử,... còn có những nhân vật thần tiên tham gia vào cuộc chiến giữa Chu và Thương.

[sửa] Phim ảnh
Phim truyền hình Đát Kỷ-Trụ Vương năm 2001 có Ôn Bích Hà (vai Đát Kỷ), Trần Hạo Dân (vai Na Tra), Trịnh Tử Thành (vai Trụ Vương) của TVB
[sửa] Xem thêm
Nhà Thương
Nhà Chu
Đát Kỷ
Hạ Thương Chu đoạn đại công trình