Sau khi lập gia đình, ông mua một căn nhà và biến khoảng sân vườn trở thành phòng thí nghiệm để nghiên cứu các loài hoa cho đến lúc cuối đời. Mặc dù là người tìm ra “Thuyết tiến hóa”, một trong những phát minh vĩ đại nhất trong lịch sử loài người nhưng chính ông, đã có lúc, phải thốt lên rằng: sự tiến hóa của các loài hoa là một điều bí ẩn đến khó chịu.




Amborella, loài cây bụi nhỏ chỉ sống trên quần đảo New Caledonia thuộc Nam Thái Bình Dương. Đây là loài cây có hoa cổ nhất còn tồn tại đến ngày hôm nay. - Ảnh: Sangtae Kim/University of Florida




Darwin được coi là người đầu tiên nhận ra sự quan trọng của loài thực vật có hoa (hay còn gọi là cây hạt kín). Chúng chiếm phần lớn trong tổng số các loài thực vật có mặt trên trái đất. Chúng chi phối hệ sinh thái và là nguồn cung cấp lương thực chủ yếu cho con người dưới dạng hạt như: ngũ cốc, gạo hay lúa mỳ.

Và hoa còn là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của chúng ta. Từ đầy đặn, rực rỡ như hoa hồng đến thanh thoát, nhẹ nhàng như hoa vân môn trắng. Các loài hoa khiến cho bất cứ ai nghiên cứu về chúng đều phải ngạc nhiên về sự đa dạng về hình dáng cũng như màu sắc.

Mặc dù rất mơ hồ về nguồn gốc của loài hoa nhưng dựa vào các ghi chép hóa thạch, Darwin kết luận rằng loài hoa đã xuất hiện trên trái đất từ rất sớm. Cũng trong thời kỳ này, người ta đã tìm thấy một số dấu tích của các loài cây có hoa, các nhà khoa học ước tính các hóa thạch này bắt đầu hình thành vào kỷ băng hà từ 66 đến 100 triệu năm về trước. Một điều quan trọng không kém là các hóa thạch được tìm thấy này rất đa dạng và có nhiều hình dáng khác nhau.

Sau khi Darwin mất vào năm 1882, phải mất một thời gian dài, việc nghiên cứu về sự tiến hóa của các loài hoa mới được các nhà khoa học khác tiếp tục. Và trong tương lai, lĩnh vực này sẽ còn nhận được nhiều sự quan tâm hơn khi các nhà khoa học đã tìm ra cách chế tạo năng lượng từ thực vật. “Đó là nguồn năng lượng dồi dào nhất mà tôi từng biết”, William Friedman, nhà sinh vật học của trường Đại học Colorado, Mỹ, nói.

Những hóa thạch được tìm thấy gần đây cũng thu hút nhiều sự chú ý của các nhà khoa học. Nhưng điều gây chú ý hơn cả là việc các nhà nghiên cứu đã tìm ra những đầu mối quan trọng về sự tiến hóa của loài hoa thông qua việc nghiên cứu mã gien của chúng. Họ tìm ra các đoạn mã DNA trong mỗi loài hoa và kết hợp chúng vào với nhau để tạo ra các loài hoa mới. Nghiên cứu này còn tìm ra rằng các loài hoa tiến hóa thành nhiều dạng khác nhau bằng cách: tái sử dụng các gien cũ.




Các nhà khoa học đã thông qua công nghệ gien để tìm hiểu sự tiến hóa của loài cây có hoa. Samuel Holloway



Cho đến giờ, các nhà khoa học vẫn tranh cãi về sự liên quan của loài hoa đối với các loại thực vật khác, nhưng nhờ vào việc nghiên cứu mã DNA này, chúng đã đã biết rõ hơn về sự liên quan của các loài thực vật. “Đã có rất nhiều giả thiết được đưa ra và cũng rất nhiều trong số đó đã bị bác bỏ” – James A. Doyle, nhà cổ sinh vật học trường Đại học California, nói.

Một ý kiến cho rằng loài gần nhất với loài hoa là loài cây không hoa, có hạt. Đại diện dễ tìm nhất của loài này là cây thông. Tuy nhiên, giả thiết này đã sớm bị bác bỏ. Tất cả các loài thực vật đều có liên quan đến nhau và không có loài nào gần gũi với cây có hoa hơn loài nào.

Những loài cây được coi tổ tiên của loài hoa đã tuyệt chủng từ hàng triệu năm trước. “Cách duy nhất có thể tìm thấy chúng là thông qua hóa thạch”, giáo sư Doyle cho biết.

Vài năm trước, các nhà khoa học đã tìm ra hóa thạch cổ nhất của loài hoa, chúng được cho là từ 136 triệu năm về trước. Họ còn tìm ra một số lượng lớn hóa thạch các loại cây có hạt, một số trong các loài cây này có có hạt mang cấu trúc khá giống với loài hoa. Nhưng hầu hết các hóa thạch đó là các mảnh không hoàn chỉnh, điều này đã làm xuất hiện một cuộc tranh cãi khác giữa các nhà cổ sinh vật học xem loài nào trong số đó có quan hệ gần nhất với loài hoa. “Chúng tôi thực sự không thể đi đến thống nhất” – giáo sư Doyle nói.

Nhưng mọi người đều đồng ý rằng loài hoa đã tiến hóa từ rất lâu. Bằng cách nghiên cứu DNA của các loài cây có hoa, các nhà khoa học đã tìm ra các loại cây cổ xưa nhất vẫn còn tồn tại đến bây giờ. Đứng đầu trong số chúng là cây bụi Amborella, loài này chỉ sinh sống ở quần đảo New Caledonia thuộc Nam Thái Bình Dương. Vị trí thứ hai thuộc về cây hoa súng và cây đại hồi.

Nếu bạn quay về 130 triệu năm trước, có lẽ bạn sẽ không cảm thấy ngạc nhiên với những loài hoa xuất hiện ở thời đó. “Chúng không có vẻ là thay đổi nhiều”, giáo sư Doyle nói.

Những loài hoa cổ rất nhỏ và hiếm, chúng ưa sống trong bóng râm và phải mất hàng triệu năm chúng mới có những tiến hóa đáng kể. Khoảng 120 triệu năm trước, một chi của những loài hoa này đã tiến hóa và trở thành kẻ thống trị các khu rừng. Chúng không ngừng tiến hóa và phát triển đa dạng thành các cây khác nhau. Con cháu của chúng hiện chiếm 99% các loại cây có hoa trên trái đất. Có lẽ chính sự phát triển một cách đa dạng này đã khiến Darwin không thể tìm ra nguồn gốc của chúng.

Tất cả các loài hoa, kể từ Amborella trở đi, đều có cùng một dạng cơ thể chung. Cơ quan sinh sản của chúng được bao bọc bởi cánh hoa hoặc những cấu trúc tương tự cánh hoa. Các nhà cổ sinh vật học cho rằng, loài hoa đầu tiên có lẽ cũng nhỏ và đơn giản như loài Amborella hiện nay.

Và sau 6 lần tiến hóa đáng kể, loài hoa trở nên phức tạp. Cánh hoa trở nên lớn và dày hơn, trở thành tràng hoa; dưới tràng hoa xuất hiện thêm bao hoa. Bao hoa thường mang màu xanh và có nhiệm vụ bảo vệ tràng hoa khi chúng vẫn còn là nụ.

sao không chơi các loài hoa thời nay

VL thằng em, hoa thời nay thì có gì để nói, toàn hoa dại